منظور از بهایابی بر مبنای فعالیت چیست؟
بهایابی بر مبنای فعالیت یکی از روش‌های محاسبه هزینه محصول یا خدمات است. این روش بر مبنای مجموع هزینه هر فعالیتی که برای تولید یک کالا یا خدمات صرف شده، تعریف می‌گردد. در ادامه این مطلب تلاش می‌کنیم به صورت اجمالی با این روش بهایابی آشنا شده و برخی از ویژگی‌های آن را برای شما بیان کنیم.
بهایابی بر مبنای فعالیت چیست؟
بهایابی یکی از موضوعات مهم در حسابداری صنعتی است که انجام آن به شما کمک می‌کند تا بتوانید مبالغ با معیارهای صحیحی را برای محصولات و خدمات خود در نظر بگیرید. امروزه در دنیایی زندگی می‌کنیم که تحولات سریعی رخ می‌دهند. این موضوع به ویژه برای کشور ما که از نظر نوسان ارزهای خارجی و شرایط پرتنش جغرافیایی، وضعیت ویژه‌ای دارد، مهم است.
بهایابی به فرآیندی می‌گویند که هزینه تمام شده ارائه یک محصول یا خدمات را محاسبه می‌کند. روش‌های مختلفی برای بهایابی تعریف می‌شوند که شامل هزینه یابی سنتی، بهایابی بر مبنای هدف، هزینه یابی بر مبنای حجم تولید و چرخه زندگی محصول هستند. یکی از این روش‌ها، بهایابی بر مبنای فعالیت است.
در این موضوع که در علم حسابرسی و حسابداری به آن Activity Based Costing (بهایابی ABC) می‌گویند، تمام فعالیت‌ها برای ارائه محصول در نظر گرفته می‌شوند. سپس از آنها به عنوان فاکتورهایی برای محاسبه هزینه استفاده می‌گردد. بدین معنا که هزینه نهایی هر محصول بر مبنای مقدار فعالیتی که روی آن انجام می‌شود، محاسبه می‌گردد.
مثالی بر درک بهتر بهایابی بر مبنای فعالیت
برای آنکه این مفهوم را بهتر متوجه شوید، می‌خواهیم مثالی را ذکر کنیم که می‌تواند در مبحث مدیریت مالی نیز مفید باشد. تصور کنید 2 فرد با مراجعه به یک رستوران، غذایی را با توجه به جدول زیر برای خود سفارش داده‌اند:
| غذا | فرد شماره 1 | فرد شماره 2 |
| دسر | 15 | 30 |
| غذا | 20 | 45 |
| نوشیدنی | 10 | 30 |
| مجموع | 45 | 105 |
| مجموع کل | 150 | |
اگر بخواهیم بر مبنای سیستم هزینه یابی سنتی عمل کنیم، هر فرد باید مبلغ 75 هزار تومان را به عنوان سهم غذای خود پرداخت کند.
اگر به جدول بالا نگاهی بیندازیم، متوجه می‌شویم که چنین سهمیه بندی غلط است. چراکه فرد شماره 2 تقریبا 2.3 برابر فرد شماره 1، هزینه دارد. بنابراین باید به روش دیگری برای هزینه یابی عمل کنیم. در روش بهایابی بر مبنای فعالیت، سهم فرد اول 45 هزار تومان و سهم فرد دوم، 105 هزار تومان می‌باشد.
بدین معنا که بهایابی بر مبنای فعالیت، هزینه تمام شده را به تفکیک هر محصول و هزینه‌های تولید یا فعالیت‌های آن در نظر می‌گیرد. این روش جدیدتر بوده و معایب روش‌های سنتی بهایابی را ندارد.
ویژگی‌ها و نکات مهم راجع به هزینه یابی برمبنای فعالیت
برخی از ویژگی‌ها و نکاتی که می‌توان راجع به بهایابی بر مبنای فعالیت بیان کرد، عبارتند از:
- برخلاف روش سنتی، هزینه‌های مربوط به برخی از محصولات Overcost یا Undercost نمی‌شوند.
- نرخ جذب سربار در این روش از تقسیم هزینه سربار پیش بینی شده بر مبنا (ساعت کار یا تعداد محصولات و غیره) بدست می‌آید.
- هر محصولی که از مبنای بیشتری استفاده کرده باشد، نرخ سربار بیشتری برای آن در نظر گرفته می‌شود.
- بهایابی بر مبنای فعالیت، در شرایطی که تغییراتی در روش تولید رخ می‌دهند یا وزن هزینه بار بیشتر می‌شود، به کار می‌رود. این روش کمک می‌کند تا هزینه‌های سربار بهینه‌تر تخصیص داده شوند.
- معیار اصلی که در بهایابی سربار در نظر گرفته می‌شود، هزینه محصول نیست. بلکه فعالیت‌ها و کارهایی است که انجام شده و هزینه‌هایی را ایجاد می‌کنند.
- در روش بهایابی بر مبنای فعالیت، سربار به فعالیت‌های مختلفی تقسیم شده و هزینه‌های هرکدام مشخص می‌شوند. مثلا نگهداری، مالیات، بازرسی و غیره. سپس بهای بیشتر را به موردی که هزینه بالاتری دارد، اختصاص می‌دهیم.
شما کاربران می‌توانید برای مطالعه مقالات مشابه در زمینه سرمایه گذاری، قوانین تامین اجتماعی، بورس و مواردی از این قبیل، بلاگ مربی حسابداری را دنبال کنید.
دیدگاهتان را بنویسید