مالیات بر درآمد املاک چیست و نکات مهم آن کدامند؟

مالیات بر درآمد املاک یکی از انواع مالیات های مستقیم است که توسط دولت اخذ می شود. بنابراین صاحبین املاک باید در محاسبات سود و زیان خود این مالیات را در نظر بگیرند.

مالیات بر املاک چیست؟

مالیات بر املاک یکی از شاخه های مالیات بر درآمد است که خود به عنوان یک مالیات مستقیم شناخته می شود. این نوع مالیات به عنوان یکی از مهم ترین راه های درآمد دولت شناخته شده که از درآمد حاصل از اجاره، درآمد حاصل از نقل و انتقال ملک، درآمد حاصل از انتقال سرقفلی، درآمد حاصل از بساز و بفروشی و در نهایت خانه های خالی اخذ می شود.

فصل اول از باب سوم قانون مالیات های مستقیم به موضوع مالیات بر درآمد املاک پرداخته است. مالیات بر املاک موضوع ماده 53 قانون مالیاتهای مستقیم و معافیت های مرتبط آن یکی از مهم ترین قوانین مالیاتی برای صاحبین املاک می باشد. این مالیات قانونی مرتبط با درآمد ناشی از املاک است که نص قانونی آن به شرح زیر می باشد:

ماده ‌53– درآمد مشمول مالیات املاکی که به اجاره واگذار می گردد عبارت است از کل مال‌الاجاره، اعم از نقدی و غیر نقدی، پس از کسر بیست و پنج ‌درصد (25%) بابت هزینه‌ها و استهلاکات و تعهدات مالک نسبت به مورد اجاره.

درآمد مشمول مالیات در مورد اجاره دست اول املاک مورد وقف یا حبس بر اساس این ماده محاسبه خواهد شد.

در رهن تصرف، راهن طبق مقررات این فصل مشمول مالیات خواهد بود.

‌هرگاه موجر مالک نباشد، درآمد مشمول مالیات وی عبارت است از مابه‌التفاوت اجاره دریافتی و پرداختی بابت ملک مورد اجاره.

حکم این ماده در مورد خانه‌های سازمانی متعلق به اشخاص حقوقی در صورتی‌که مالیات آنها طبق دفاتر قانونی تشخیص شود جاری نخواهد بود.

انواع مالیات بر درآمد املاک

مالیات بر درآمد اجاره: از جمله مالیات های مستقیم و عرفی است که صاحبین املاکی که اقدام به اجاره دادن منزل خود می کنند، مشمول آن خواهند شد. در صورتی که مستاجر حقوقی باشد، مالیات صرفا بر مجموع مبلغ اجاره پرداختی می باشد. به این صورت که مالیات اجاره پرداختی با توجه به اعداد مندرج در ماده 131 قانون مالیاتهای مستقیم محاسبه می شود.
در صورتی که مستاجر حقیقی باشد:اگر قرارداد نباشد، یا قرارداد ارائه نشود، یا اجاره از 80% اجاره املاک مشابه کمتر باشد یا قرارداد رهن کامل باشد( حقیقی و حقوقی)، یا قرارداد رهن و اجاره باشد(حقیقی و حقوقی)، مبلغ اجاره املاک مشابه ملاک تعیین درآمد است.

مالیات بر نقل و انتقال ملک: حالت دیگری که در معاملات املاک وجود دارد، خرید و فروش آن است. در صورتی که ملکی به فروش برسد، طبق ماده 59 قانون مالیاتهای مستقیم به میزان 5 درصد از مبلغ فروش ملک به ارزش معاملاتی از فروشنده گرفته خواهد شد. همچنین در تعیین قیمت ملک فاکتورهای مختلفی اثر گذار هستند که باید درنظر گرفته شوند. از جمله می توان به نوع کاربری، سازه، مساحت، موقعیت و غیره اشاره کرد. در صورتی که قرارداد با شرط تملیک و معاوضه نیز باشد، چنین هزینه ای وجود داشته و لازم است مالیات بر املاک و مستغلات پرداخت شوند.

مالیات بر حق واگذاری کسب و پیشه: انتقال سرقفلی یا به انتقال حق کسب و پیشه، به میزان 2 درصد وجوه دریافتی می باشد.

ماده 59-نقل و انتقال قطعی املاک به مأخذ ارزش معاملاتی و به نرخ پنج درصد (5%) و همچنین انتقال حق واگذاری محل به مأخذ وجوه دریافتی ‌مالک یا صاحب حق و به نرخ دو درصد (2%) در تاریخ انتقال از طرف مالکان عین یا صاحبان حق مشمول مالیات می‌ باشد.

‌تبصره ‌1- چنانچه برای مورد معامله ارزش معاملاتی تعیین نشده باشد، ارزش معاملاتی نزدیکترین محل مشابه مبنای محاسبه مالیات خواهد‌بود.

‌تبصره ‌2- حق واگذاری محل از نظر این قانون عبارت است از حق کسب یا پیشه یا حق تصرف محل یا حقوق ناشی از موقعیت تجاری محل.

نکات مهم و معافیت ها

برخی از نکاتی که می بایست در خصوص اظهارنامه مالیات بر املاک درنظر بگیرید عبارتند از:

در صورت عدم ارائه اظهارنامه اجاره املاک، به ازای هر ماه دیرکرد 2 درصد جریمه اخذ می شود. در صورتی هم که مودیان ماده 57، اظهارنامه ای خلاف واقع را ارسال کنند، علاوه بر مالیات متعلقه، به میزان 2 برابر آن باید جریمه پرداخت نمایند.
زمان ارائه اظهارنامه مالیات بر املاک تا پایان تیرماه هر سال از طریق سامانه اظهارنامه خواهد بود. شما می توانید با استفاده از خدمات حسابداری و مالیاتی، ارسال اظهارنامه خود را برون سپاری کنید.

همچنین در خصوص معافیت های درنظر گرفته شده برای مالیات املاک می توان به موارد زیر اشاره کرد که عبارتند از:

محل سکونت پدر یا مادر و همسر یا فرزند یا افرادی که تحت تکفل هستند، ملک اجاری درنظر گرفته نخواهد شد. (مگر آنکه اسناد و مدارک ثابت کند).
اشخاص حقیقی که درآمدی ندارند تا میزان معافیت مالیاتی درآمد حقوق از این مالیات معاف هستند.
مقادیر مذکور برای خانه هایی هستند که متراژ آنها بالای 150 متر در تهران و 200 متر در شهرستان هستند.
املاکی که به صورت رایگان در اختیار سازمان ها یا موسساتی همچون وزارتخانه ها، موسسات دولتی و اماکنی که بودجه آنها توسط دولت تامین می شود، قرار گرفته اند.
زمانی که مالک، ملک خود را بفروش برساند. در این حالت وقتی در سند ملک بدون اجاره بها، مهلتی را برای تخلیه تعیین کرده باشد، تا 6 ماه در زمانی که محل سکونت انتقال دهنده است، ملک اجاری تلقی نمی شود.
مالیات مالکانی که دارای بیش از 3 واحد مجتمع های مسکونی و استیجاری هستند، به شرطی که الگوی مصرف مسکن رعایت شده و مطابق با اعلامیه وزارت راه و شهرسازی ساخته شده باشند، در طول اجاره از 100 درصد مالیات بر درآمد املاک معاف هستند.
خانه های سازمانی که مالکیت آنها در گرو اشخاص حقوقی است، فقط در صورتی که مالیات آنها توسط دفاتر قانونی معین شود، جاری نمی گردد.

شما کاربران گرامی می توانید موضوعات مختلف در بخش حسابرسی و مالیات را از بلاگ این سایت دنبال کنید.